Winkel + woning Hinthamerstraat ’s-Hertogenbosch

Het pand aan de Hinthamerstraat 17-19 is een gemeentelijk monument. Het heeft een middeleeuwse kern met kelders uit de 15e / vroeg 16e eeuw. Bijzonder is dat het gebouw grenst aan de naastgelegen St. Annaplaats die via een gemetselde boog vanaf de Hinthamerstraat bereikbaar is. Het pand ligt ter hoogte van de voormalige zuidelijke verdedigingstoren van de Leuvense poort en de oude stadsmuur, beide in 1813 gesloopt en te zien in het straatwerk voor het pand. Het gesloopte pand was samen met het achterhuis een gevangenis. Het materiaal dat vrijkwam bij de sloop van de stadsmuur is hergebruikt voor het optrekken van het huidige pand. In de lijstgevel zijn nog de oude 13e eeuwse kloostermoppen te zien, gemeteld in wild verband. De houten pui is naoorlogs en dateert uit 1949, bekend van Restaurant De Meierijsche Kar.

Vanaf 2018 kwam het pand vrij voor een nieuwe functie en werd verkocht aan belegger Prowinko. VOCUS ontwikkelde samen met de nieuwe eigenaar een nieuwe woning en een nieuwe winkelindeling. Een ingewikkelde klus, omdat het pand constructief versterkt moest worden en er een heel nieuwe indeling moest komen. Een voordeel was dat het pand twee voordeuren had aan de straat, waardoor de linkerdeur gebruikt kon worden als woning opgang. De rechterdeur bleef in stand als winkeltoegang.

Het pand bevindt zich op de hoek van de Hinthamerstraat en de St. Annaplaats en is gebouwd op een naar achter toe smaller wordend perceel. Halverwege maakt de linker zijgevel een lichte knik in westelijke richting. Het pand heeft een middeleeuwse kern (15e vroeg 16e eeuw) en is opgebouwd uit een voorhuis met een ondiep achterhuis, van elkaar gescheiden door een dwarsmuur. Het voorhuis is onderkelderd en omvat een begane grond, twee verdiepingen en een zolderverdieping. Het achterhuis is opgebouwd uit een kelder, een begane grond met insteekverdieping, twee verdiepingen en een zolder. Het pand heeft een zadeldak met een dakschild aan de voorzijde en is gedekt met oranje muldenpannen. Het pand is gedeeltelijk gebouwd ter hoogte van de zuidelijke verdedigingstoren van de Leuvense poort en de oude stadsmuur. De pui in de voorgevel is volgens de gevelsteen in 1949 aangebracht.

Voorgevel

De voorgevel is een vroeg 19de-eeuwse lijstgevel die in wild verband is opgetrokken met hergebruikte 13de-eeuwse kloostermoppen die afkomstig zijn van de in 1813 gesloopte Leuvense poort danwel van de geslechte bijbehorende stadsmuur. De pui uit 1949 is voorzien van een grote raampartij, die wordt afgesloten met een kroonlijst en een overstek. De vensters op de eerste verdieping bezitten nog de originele, vroeg 19de-eeuwse kozijnen, uitgevoerd met kraalprofiel. De hierin geplaatste T-vensters bestaan uit laat 20ste-eeuwse draairamen en een vast bovenlicht met glas-in-lood in ruitpatroon, eveneens laat 20ste eeuw. De vensters zijn geplaatst onder een halfsteens rollaag en aan de onderzijde voorzien van een stroomlaag. Op de tweede verdieping bevinden zich vier draairamen, waarvan zowel de kozijnen als de ramen vernieuwd zijn. De gevel eindigt met een eenvoudige kroonlijst, met daarboven in het hart van het dak een moderne dakkapel onder een plat dak.

Linkerzijgevel

De gepleisterde en geschilderde linkerzijgevel is vrijstaand en grenst aan de St. Annaplaats. Op de plaats van de scheidingsmuur tussen het voor- en het achterhuis, maakt de gevel een lichte knik. Het is mogelijk dat het muurwerk van het achterhuis nog behoort tot een oudere fase. De gevel is bepleisterd en bezit verschillende gevelopeningen, met nog enkele 18de- en 19de eeuwse kozijnen.

Rechterzijgevel

Het pand heeft de rechterzijmuur gemeenschappelijk met het buurpand Hinthamerstraat 13-15 en staat op het tracé van de oude stadsmuur. Het is mogelijk dat deze muur nog resten ouder muurwerk bevat.

Achtergevel

De achtergevel is vanaf de openbare weg niet zichtbaar.

(bron: gemeente ’s-Hertogenbosch)

Interieur

De twee kelders onder het pand zijn voorzien van een tongewelf en met elkaar verbonden door een gangetje, eveneens met een tongewelf. Deze indeling strookt met de indeling van voorhuis met een los achterhuis. Achter de huidige keldermuren van de voorste kelder gaat muurwerk schuil dat behoort bij een voorganger die mogelijk deel uitmaakte van de zuidelijke toren van de Leuvense poort. De ‘voorgevel’ van de kelder onder het voorhuis steekt onder de huidige voorgevel door en behoort bij de oudste, 13e-eeuwse fase.

De laat middeleeuwse kelder (15e vroeg 16e eeuw) onder het achterhuis bevindt zich over de volle diepte van het perceel en is voorzien van gordelbogen waartussen haaks op de voorgevel geplaatste segmentbogen zijn geslagen. De oorspronkelijke toegang tot deze kelder bevindt zich in de linkerzijgevel. Het pand is vier balkvakken diep: de balklaag boven de begane grond en de eerste verdieping bestaat uit moeren kinderbinten. De zolderbalklaag is enkelvoudig, waarboven zich een moderne gordingenkap (20e eeuw) bevindt. Waarschijnlijk omvatte het pand oorspronkelijk een begane grond, een verdieping en een zolderverdieping met borstwering; dit impliceert dat het pand vermoedelijk met de bouw van een nieuwe voorgevel in de 19e eeuw, met een verdieping is opgehoogd. Tegen de rechterzijmuur bevindt zich een rookkanaal met op de begane grond en de eerste verdieping een stookplaats. De schouw op de eerste verdieping is voorzien van een gestucte boezemversiering. De trappen zijn thans tegen de linkerzijgevel gesitueerd.

Het pand Hinthamerstraat 17-19 heeft monumentale waarde vanwege de markante lijstgevel, opgetrokken met hergebruikt materiaal van de in 1813 gesloopte middeleeuwse poort en stadsmuur met daarachter de grotendeels nog aanwezige (laat-)middeleeuwse bouwmassa.

(bron: gemeente ’s-Hertogenbosch)

Het verbouwen van een monument vraagt om liefde en toewijding om waardevolle elementen te behouden en ruimte te maken voor nieuwe gebruikers. Er kwam een aantal nieuwe trappen in het pand, met nieuwe brandscheidingen en indelingen. VOCUS was betrokken bij alle fasen van het project en was verantwoordelijk voor het overleg met gemeente en instanties. Naast de vergunningtekeningen werden ook verhuurtekeningen gemaakt. VOCUS was ook verantwoordelijk voor het technische en esthetische bouwtoezicht tijdens de uitvoering.